مدیریت عمر، گمشده ارزشمند مدیریت

مدیریت عمر، گمشده ارزشمند مدیریت

✒ نوشته زنده یاد دکتر احمد روستا

احمد روستا، دارای دکترای مدیریت از دانشگاه برادفورد انگلستان و عضو هیات علمی دانشکده مدیریت وحسابداری دانشگاه شهید بهشتی و موسس شرکت تحقیقات بازاریابی راستابین بود.

پوچ و بس تند چنان باد دمان

همه تقصیر من است

و خودم می دانم

که نکردم فکری

و تامل ننمودم روزی

ساعتی یا آنی

که چه سان می گذرد عمر گران؟

ای صد افسوس که چون عمر

 گذشت، معنیش فهمیدم

کاین سه روز از عمرم به چه ترتیب گذشت

کودکی بی حاصل، نوجوانی باطل، وقت پیری غافل

به زبانی دیگر

کودکی در غفلت، در جوانی شهوت،

 در کهولت حسرت

                   مهدی سهیلی

چه بسیار به ما آموختند مدیریت سازمان، بنگاه، کسب وکار و بازار کدامند اما، کم تر به ما یاد دادند مدیریت عمر چگونه است؟

چه بسیار به ما آموختند تکنیک ها و مهارت های لازم برای مدیریت بازرگانی، صنعتی و دولتی کدامند اما، کم تر به ما یاد دادند تکنیک ها و مهارت های مورد نیاز مدیریت عمر کدامند؟

چه بسیار به ما آموختند بایدها و نبایدهای مدیریت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری و استراتژیک کدامند اما، کم تر به ما یاد دادند بایدها و نبایدهای مدیریت عمرمان کدامند؟

چه بسیار به ما آموختند به هزینه فایده بسیاری از پدیده ها حساس شویم و آن ها را به درستی تحلیل کنیم اما کم تر به ما یاد دادند هزینه فایده عمر را از مهم ترین تحلیل ها بدانیم و به آن بپردازیم.

چه بسیار به ما آموختند که درشرکت ها » کارایی، اثربخشی و بهره وری را چگونه بهبود بخشیم اما، کم تر به ما یاد دادند که چگونه بهره وری عمرمان را افزایش دهیم.

چه بسیار به ما آموختند ویژگی های چرخه عمر یک محصول و سازمان کدامند اما، کم تر به ما یاد دادند چرخه و وظایف و مسئولیت های ما در هر دوره و مرحله این چرخه عمر کدامند؟

و سرانجام این که انواع مدیریت ها را برای انواع پدیده ها به ما آموختند و ما را با هزاران کتاب و مقاله و تحقیقات و مطالعات  مدیریتی آشنا کردند اما کم تر به ما یاد دادند مدیریت عمر چیست؟ و کم تر کتاب و تحقیقی در این زمینه به ما معرفی کردند .

 مدیریت عمر اساسی ترین، گمنام ترین و حساس ترین نوع مدیریت است که  چنان چه به درستی شناخته شود و اصول و امور آن به خوبی رعایت شود، سایر مدیریت های زندگی بسیار ساده تر، راحت تر و بهتر انجام خواهند شد .زیرا عمر منبعی است ویژه با ویژگی های محدودکننده که مدیریت ویژه ای را می طلبد.

 عمر چیست ؟

 « عمر، مدت زمان حیات هر کس از تولد تا مرگ است که معرف

چرخه عمر انسان است ؛

چرخه عمر انسان عبارت است از دوره های گوناگون حیات هر کس که شامل

نوزادی، کودکی، خردسالی، نوجوانی، جوانی، میانسالی، بزرگسالی وکهنسالی است.

 مدیریت عمر چیست ؟

مدیریت عمر چگونگی گذراندن عمر در هر یک از مراحل چرخه عمر است. مدیریت عمر، چگونگی استفاده از منبع ارزشمند عمر است استفاده درست و بهینه، به جا، به موقع و به اندازه از عمر برای دستیابی به اهداف گوناگون که  نیازمند مدیریت هوشمندانه کوتاه مدت، میان مدت و استراتژیک است.

آشنایی با نظریه محدودیت و تکنیک های آن و مدیریت در محدودیت می تواند ما را در اداره کردن بهتر این منبع محدود کمک کند.

 عمر

۱ . غیرقابل پیش بینی

عمر قابل پیش بینی نیست. هیچ کس نمی تواند زمان  بازدم و دم  مشخص و مطمئن برای آینده خود پیش بینی کند. توقف به معنای نیستی و مرگ است.با توجه به اینکه هیچ کس نسبت به لحظه ای دیگر از عمر خویش اطمینان ندارد بنابراین مدیریت عمر نوعی مدیریت در شرایط عدم یقین و نااطمینانی است.

 حضرت علی (ع ):

 بکوش برای دنیای خود، به قدری که گویی همیشه زنده خواهی ماند وبکوش برای آخرت خود به طوری که گوئی لحظه ای بعد خواهی مرد

مدیریت عمر نوعی مدیریت آنی وآتی یا مدیریت کوتاه مدت ،استراتژیک واثربخش است که نتیجه آن ارزش آفرینی ،آرامش وآسایش برای دنیا وآخرت است.

۲ . غیرقابل توقف .

عمر همواره در حال گذر است و هیچ کس نمی تواند آن را متوقف کند. به عبارتی عمر، گذرا و پویاست. سوال اساسی این است که چگونه عمر گذرا را در شرایط پویا مدیریت کنیم تا به نتایج بهتری دست یابیم؟ مدیریت عمر ارتباط نزدیکی با

 مدیریت تحول دارد. استفاده از فرایندها ، گام ها و تکنیک های مدیریت تحول می تواند در پویایی و شادابی انسان ها نقش ارزنده ای داشته باشد .

 4. غیرقابل تکرار

با گذشتن هر لحظه و هر مرحله از عمر، هیچ کس نمی تواند به گذشته بازگردد. منبع عمر منبعی یک بار مصرف است که تکرار نمی شود وتجدیدناپذیر است هرگونه غفلت از آن یعنی از دست دادن فرصت ها برای همیشه. بنابراین شایسته است به جای سهل انگاری، ناآگاهی و  ناتوانی ها، بکوشیم تا با مدیریت زمان از هر لحظه عمر در زمان خود استفاده کنیم تا از گذشته ننالیم بلکه به نتایج آن ببالیم.

۵ . غیرقابل جایگزینی

 عمر منبعی غیرقابل جایگزین و ناب است. شاید بسیاری از منابع را بتوان با منبعی دیگر جایگزین کرد اما عمر تنها منبعی است که جایگزین ندارد. شناخت واستفاده از تکنیکهای مدیریت ناب و پایش عواملی که در زندگی ارزش آفرین نیستند وعمر را هدر می دهند وجلوگیری از انواع ضایعات،زوائد و حاشیه های غیرمفید در زندگی نقش مهمی در مدیریت این منبع غیرقابل جایگزین  وناب و نایاب داشت

۶ . غیرقابل ذخیره

 عمر ،زوال پذیر و غیرقابل ذخیره کردن است. به همین دلیل در مدیریت عمر می توان از رویکرد و تکنیک های مدیریت به هنگام و بلادرنگ استفاده کرد.اهداف مشخص، برنامه ریزی دقیق و درست، وجود سیستم ها، سازوکارها و فرایندهای مشخص و معین و مدیریت یک پارچه از جمله عواملی هستند که استفاده به هنگام از عمر را افزایش می دهند. عمرمنبعی فناشدنی است وبا مرگ هر فرد پایان می یابد به همین دلیل تلاش دائم برای بهپویی مستمر وافزایش آثار ارزنده وماندگار از جمله نکاتی هستند که باعث می شوند تا فرد بتواند عمر فانی را با آثارباقی جبران نماید.

۷ . غیرقابل دادوستد

یک لحظه از عمر را نمی توان به هیچ قیمتی خرید ، فروخت و یا به دیگری واگذار کرد و آن را جابه جا نمود. عمر، قابل دادوستد نیست و منبعی اختصاصی وشخصی است. هر کس عمر خاصی دارد که با دیگران متفاوت است .

مدیریت عمر چگونگی استفاده از منبعی محدود، غیرقابل پیش بینی، غیرقابل توقف، غیرقابل تکرار، غیرقابل جایگزین، غیرقابل ذخیره، غیرقابل دادوستد است .

مدیریت عمر ترکیب و تلفیقی از انواع رویکردهای مدیریتی و مهارت های گوناگون است. مهارت های مدیریت عمر با توجه به ویژگی های هفتگانه عمر بسیار متنوع هستند و هر کس بنا به ویژگی های فردی به ویژه نوع نیازها و نگرش، آمادگی و انگیزش، درایت و دانش و رفتار و روش زندگی خود به اداره عمرخود می پردازد.