چکیده کتاب هنر شفاف اندیشیدن

چکیده کتاب هنر شفاف اندیشیدن

 ✍اثر رولف دوبلی

  ترجمه  ؛عادل فردوسی پور

آیا در گذشته کاری انجام داده ای که اکنون پشیمان باشی؟ آیا با علم به اینکه انجام کاری برایت خطرناک است، بر آن اصرار ورزیده ای؟

 آیا تا کنون پیش آمده که موفقیت ها را به خودت و ناکامی ها به شرایط بیرونی نسبت بدهی؟ اینها اشتباهاتی هستند که ما در طول زندگی خود مرتکب می شویم. اما با شناخت آنها می توانیم شرایط را کنترل نماییم.

این پاراگراف گزیده ای از کتاب “هنر شفاف اندیشیدن” است که نویسنده مشهور سوئیسی، رولف دوبلی آن را نوشته و عادل فردوسی پور کتاب را ترجمه کرده است.

هر انسانی به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه دچار اشتباه می شود زیرا تشخیص آن خطا در لحظه کار آسانی نیست. اما اگر دائره المعارفی از خطاهای موجود را در کتابی جمع کرده و به ما نشان دهند قطعا تعداد اشتباهات ما کمتر خواهد شد. این موضوع نشان می دهد عدم شناخت و آگاهی است که منجر به اشتباهات می شود.

بحث اصلی این کتاب، در مورد خطاهای ذهنی انسان است. همه انسان ها به هنگام تصمیم گیری ممکن است دچار خطاهایی خواسته یا ناخواسته شوند.

عادل فردوسی‌پور در مقدمه‌ای بر ترجمۀ فارسی می‌ نویسد؛

تصور کنید در زمین 🏐فوتبال هیچ خطایی اتفاق نمی‌افتاد. آن وقت واژه‌ای به نام پنالتی، اخطار و اخراج هم معنا نداشت. اشک‌ها و لبخندها محو می‌شدند و زیبایی فوتبال هم رنگ می‌باخت. آدم‌ها شبیه ربات‌های برنامه‌ریزی‌شده‌ای بودند که وظیفه‌شان بردن، بدون کوچک‌ترین اشتباه بود.حالا تصور کنید در این جهان پهناور که هزاران زمین فوتبال را در خود جای داده، قرار می‌شد هیچ انسانی دچار خطا و اشتباه نشود. آیا جهان بهتری داشتیم، جنگ‌افروزی‌ها به پایان می‌رسید، جرم جنایت از صحنه روزگار محو می‌شد، انسان‌ها با همدیگر روابط بهتری برقرار می‌کردند؟ پاسخ به این پرسش‌ها و پیش‌بینی جهانی که هرگز تجربه‌اش نکرده‌ایم کار دشواری است؛ اما قابل پیش‌بینی آن است که هرچه بیشتر خطاهای خود را بشناسیم، رویکرد بهتری به زندگی خواهیم داشت. ازآنجاکه خطاهای بشری در طول حیاتش از الگوهای مشابهی پیروی می‌کند امکان شناختن آن‌ها نیز امری ممکن است.

 🔅 مهم ترین خطاهای ذهن

🔸️1  چراباید به قبرستان برویم ؟ 

یکی از خطاهای انسان میل شدید او به بقا و پیروزی است. این میل سبب می شود هیچگاه به شکست فکر نکنیم و اگر شکستی بوجود بیاید به شدت آزرده خاطر شویم. اما روش صحیح این است همان اندازه که برای پیروزی آماده ایم، خود را برای شکست نیز آماده کنیم. زیرا بسیاری از شرکت های تازه تاسیس با شکست رو به رو شده و قادر به راه اندازی شرکت خود نمی شوند.

🔸️2آیا تحصیل در دانشگاه هاروارد شما را باهوش تر نشان می دهد ؟ 

درگیر حواشی شدن یکی از مواردی است که باعث احساس شکست می شود. برای نمونه آن چه که در امر تحصیل اهمیت دارد، هوش و استعداد، تلاش و پشتکار است. اگر کسی این موارد را در خود داشته باشد در هرمکانی که تحصیل کند موفق خواهد بود و اگر فاقد این فاکتورها باشد دانشگاه هاروارد هم نمی تواند برایش معجزه کند. به عبارتی شاید هارواد یک دانشگاه معمولی است که بواسطه شهرتش نخبه های دنیا را در خود جای داده است.

🔸️ 3آیا ابرها در نظر تو شکل های متفاوتی دارند ؟

انسان به صورت ذهنی برای خودش الگوهایی را ساخته است که کاربرد ذهنی مشخصی نیز برایشان قرار داده است. اما این فقط توهم ذهن شماست. بنابراین پیش از به کار بردن هر الگو، ابتدا آن را مورد آزمایش قرار دهید تا به درستی یا سقم آن پی ببرید.

🔸️4  اگر پنجاه میلیون نفر موضوع احمقانه ای را تایید کنند آن موضوع همچنان “احمقانه” خواهد بود

“تایید اجتماعی” یکی از اشتباهات خطرناکی است که بسیاری از ما به آن دچار هستیم. هرگاه می خواهیم درستی یا اشتباه کاری را تشخیص دهیم به اطراف خود نگاه کرده و تابع جمع می شویم. این اشتباه را حتی در بازارهای سرمایه نیز انجام می دهیم. اما فراموش نکنیم که شاید آن جمع، همگی دچار یک اشتباه فراگیر شده اند.

🔸️5 تفاوت ریسک و عدم قطعیت 

علیرغم اینکه عده ای ریسک و عدم قطعیت را یکی می دانند اما این دو باهم تفاوت های مشخصی دارند. ریسک موضوعی قابل اندازه گیری و قابل تحلیل و بررسی است اما در عدم قطعیت نوعی ابهام و بی خبری وجود دارد که وقتی انسان با آن رو به رو می شود دچار حالت محافظه کارانه می شود.

🔸️6  همیشه به موارد استثنا توجه کن 

عدم توجه به موارد استثنا یکی از اشتباهات رایج است. در هر شرایطی ما انسان ها با حجم وسیعی از داده ها روبه رو می شویم. اما تنها بخشی را قبول می کنیم که داده های قبلی ذهن ما را تایید کنند. در واقع ما حاضر نیستیم این امکان را بدهیم شاید داده های ذهنی ما غلط بوده و نیاز به تصییح دارند.

در این خصوص جمله بسیار زیبایی از وارن بافت را مطرح می کنیم:

“انسان به خوبی یاد گرفته چگونه اطلاعات جدید را به گونه ای تفسیر کند که داده های قبلی او دست نخورده باقی بماند”

🔸️7  افکار نازنین خود را قربانی کن ! 

انسان تمایل فراوانی دارد که خواسته ذهن خودش را از میان دریایی از اطلاعات پیش رو پیدا نموده و بر آنها مهر تایید بزند. او به جای اینکه دنبال پاسخ صحیح باشد، به دنبال راهی است که بر محفوظات ذهن خود مهر تایید زده و آنها را به کار ببرد. در حالی که به هنگام تصمیم گیری بهترین روش، پاک کردن عادات همیشگی و تصمیم گیری مجدد بر مبنای مستندات موجود می باشد.

 🔸️8 به آگاهی و دانش خود بی اندازه اعتماد نکن

 در انسان های تحصیل کرده و متخصص پیش می آید. این گروه به دلیل اعتماد کاذبی که به خود دارند، همیشه گمان می برند که تصمیمات درستی گرفته اند. غافل از آنکه آنها نیز امکان خطا و اشتباه را دارند. برای نمونه این خطا را می توان در پیش بینی بازار بورس توسط متخصصان برای سال آتی مشاهده نمود.

🔸️9 کنترل امور کمتر از آنچه تصور می کنی در دستان توست

بیشتر انسان ها گمان می کنند که در هر شرایطی می توانند کنترل کل امور را به دست بگیرند. این در حالی است که همیشه فاکتورهایی وجود دارند که خارج از کنترل ما هستند. در این بخش منظور نویسنده این نیست که کنترل آن فاکتورها را نیز باید با تلاش به دست گرفت. بلکه منظور پذیرش این امر است که تنها بخشی از هر شرایط را می توانیم تحت اختیار و کنترل داشته باشیم. 

🔸️10 تنها طبق فاکتورهای ظاهری قضاوت نکن

این مورد مربوط به یک خطای روان شناختی به نام “خطای هاله ای” می باشد. این خطا زمانی اتفاق می افتد که یک شخص، شیئی و یا پدیده چند بعدی را تنها با تکیه بر یک بعد آن قضاوت کنیم. غافل از اینکه برای تصمیم گیری صحیح باید به ماورای آن جنبه نفوذ کرده و آن را تمام و کمال بررسی نماییم

🔸️11 در زمان حال زندگی کن و لذت ببر

اشاره به این جمله معروف دارد، ” در زمان حال زندگی کن و از تمامی ثانیه هایت لذت ببر. شاید امروز تنها روز زندگی تو باشد”

اکثریت ما هر روز را برای زندگی کردن و انجام علائق خود به روزهای آتی منتقل می کنیم. اما زندگی به ما فرصت زیادی نداده است. پس یاد بگیریم در لحظه زندگی کنیم و انجام امورات مهم خود را به فرداها مؤکول نکنیم.

🔸️12بهترین غذاها، غذاهای خانگی هستند

گاهی افراد برای بهتر نشان دادن خود در یک جامعه کاری یا اجتماعی، به یک سندرم مبتلا می شوند که طبق آن هر کاری را انجام می دهند تا مهم جلوه کنند. این سندرم گاهی در آنها آنقدر قوی می شود که برعکس خود را حقیر و کوچک می کنند. بنابراین برای تصمیم گیری انجام هر کاری با دقت به آن فکر کنید و عواقب انجام آن را بسنجید. به کارهایی که در اطرافت انجام شده بیشتر فکر کن. ببین کدام یک برجسته و درخشان بوده اند؟