قسمتی از کتاب عادت های اتمی (Atomic Habits )

قسمتی از کتاب عادت های اتمی (Atomic Habits )

✒ اثر جیمز کلیر

در دنیایی زندگی می‌کنیم که توسعه فردی به یکی از ضروریات زندگی تبدیل شده و کسی که هر روز رشد و پیشرفت نکند، قطعاً در جا می‌زند و نمی‌تواند به اهداف و آرزوهایی که در سر دارد، دست پیدا کند. خیلی از آدم‌ها فقط در مورد اهداف خود حرف می‌زنند ولی عده کمی از آن‌ها آستین همت را بالا می‌زنند و برای رسیدن به اهداف خود قدمی برمی‌دارند. اگر شما هم می‌خواهید به دسته افراد عملگرا ملحق شوید، باید قبل از هر چیز سراغ عادت‌های خود بروید؛ عادت‌های مثبت را ایجاد و عادت‌های منفی را ترک کنید.

 عادت‌ها این قدرت را دارند که شما را به اهدافتان نزدیک‌تر‌ کنند.

در دنیای امروز مسئله رشد فردی اهمیت زیادی پیدا کرده و بسیاری از انسان‌ها می‌کوشند که مسیر رشد و توسعه را برای خودشان آسان کنند. یکی از راهکارهایی که به ما کمک می‌کند در زندگی خود تحولات مهم به وجود بیاوریم، ایجاد عادت‌های خوب و ارزشمند است. این عادت‌ها در ناخودآگاه ما جای می‌گیرد و همچون ناخدایی توانمند، کشتی وجود ما را به سمت اهداف و آرزوهای گران‌بها هدایت می‌کند.

 برخی از مهم‌ترین درس های کتاب عادت های اتمی

مسیر رشد، پیشرفت، عظمت و انسانیت از رهگذر ایجاد عادت‌های خوب و پایبند بودن به آن‌ها می‌گذرد. درست است که برخی عادت‌ها، به ظاهر کوچک و شبیه به اتم هستند ولی چنان قدرتی دارند که می‌توانند انسان را به اوج قدرت برسانند یا باعث سقوط و نابودی او شوند.

 به عنوان مثال اگر شخصی خودش را به مطالعه روزانه عادت بدهد و هر روز ۳۰ صفحه کتاب بخواند، در عرض یک سال می‌تواند چندین کتاب را مطالعه کند و رنگ و بویی تازه به زندگی خودش ببخشد. در مقابل کسی را تصور کنید که به مصرف سیگار عادت دارد. این فرد پس از چند سال تمام اعضای بدن خودش را به نابودی می‌کشاند و در نهایت دنیا را با افسوس و ناکامی به پایان می‌رساند.

 درس‌های مهم

 درس اول :

فلات پتانسیل پنهان، قدرت عادت را به شما نشان می دهد.

عادت‌های اتمی، همان عادت‌های ریز و کوچکی هستند که ما سال‌هاست مشغول انجام آن‌ها هستیم و بدون اینکه خودمان بدانیم روی کیفیت زندگی ما تأثیر می‌گذارند. عادت اتمی در واقع روال یا رفتاری است که به صورت منظم انجام می‌شود. این روال خیلی ساده و جزئی است ولی قدرت فراوانی دارد و جزئی از سیستم رشد مرکب به حساب می‌آید. منظور از اتم همین کوچک و خرد بودن است.

اعتقادات، شخصیت، نگرش و علایق انسان عمدتاً از عادت‌های بد یا خوب او نشات می‌گیرد.

شاید تصور کنید که یک عادت به صورت خطی روی زندگی ما تأثیر می‌گذارد ولی جیمز کلیر با رسم فلات پتانسیل پنهان این تصور ما را زیر سوال برده است. به این فلات(اسلاید) دقت کنید:

این فلات به شما نشان می‌دهد که وقتی تغییری در وجود خودتان ایجاد می‌کنید، چه اتفاقی میفتد. بسیاری از افراد وقتی یک عادت مثبت را در خود به وجود می‌آورند، با نتیجه مطلوب روبرو نمی‌شوند و به همین دلیل، نتیجه می‌گیرند که آن عادت چندان مثبت و موثر نیست و آن را کنار می‌گذارند. جیمز کلیر نام این حالت را « دره ناامیدی » می‌گذارد و بر این باور است که باید از دره ناامیدی عبور کنید تا بفهمید عادت جدید شما چقدر به نفعتان است.

وقتی صبر و مقاومت به خرج دادید و از دره ناامیدی عبور کردید، با مزایای شگفت‌انگیز عادت‌های خود روبرو می‌شوید. در این حالت گفته می‌شود که شما وارد فلات نتیجه‌گیری شده‌اید و اکنون زمان آن است که از ثمرات عادت‌های خود بهره‌مند شوید. بسیاری از مردم در این مواقع تصور می‌کنند که موفقیت شما یک‌شبه اتفاق افتاده و نمی‌دانند چقدر زمان، صبر و حوصله به خرج داده‌اید تا به فلات رسیده‌اید.

اگر در زندگی خود چند عادت اتمی کوچک ایجاد کنید. این عادت‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت اثر خودش را نگذارد ولی در بلندمدت با هم ترکیب می‌شوند و شخصیت شما را به کلی تغییر می‌دهند. جیمز کلیر در کتاب عادت های اتمی می‌نویسد:

اگر عادت‌های کوچک و خوب را در خود پرورش دهید، ممکن است در ابتدا تأثیری در زندگی شما نگذارند ولی وقتی با هم ترکیب شوند، زندگی شما را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند.

می‌توان به عادت‌ها به چشم سرمایه‌گذاری نگاه کرد. ایجاد عادت خوب در زندگی دقیقاً مانند پس‌انداز کردن مبلغی ناچیز در درازمدت است. شاید در ابتدا به چشم نیاید ولی در درازمدت به مبلغ قابل توجهی تبدیل می‌شود.

 درس دوم :

هم به اهداف توجه کنید و هم سیستم ها را جدی بگیرید.

هدف، همان نتیجه‌ای است که می‌خواهید به آن دست پیدا کنید. به عنوان مثال شما می‌خواهید وزن خود را به حالت ایده‌آل (مثلاً ۶۰ کیلوگرم) برسانید. سیستم، فرآیندی است که شما انتخاب می‌کنید تا به هدف خود دست پیدا کنید. نخوردن غذاهای پرکالری و ورزش روزانه دو سیستمی است که می‌تواند شما را به وزن ایده‌آل تان برساند. جالب است بدانید که افراد معمولاً هدف‌های یکسانی دارند ولی سیستم‌های ان‌ها با هم فرق دارد. به همین خاطر می‌بینیم که یک سری افراد در نهایت به هدف خود می‌رسند و برخی دیگر ناکام می‌مانند. بنابراین چیزی که مهم است، سیستمی که برای رسیدن به هدف به کار می‌گیرید. برندگان و بازندگان اهداف مشترکی دارند فقط سیستم‌های آن‌ها با هم تفاوت دارد.

 اهداف، شادی‌ها را محدود می‌کنند. شما آن‌ها را وضع می‌کنید که در بازی پیروز شوید اما در واقع، این سیستم‌ها هستند که می‌توانند منجر به ادامه بازی شوند.

 درس سوم :

شخصیت مطلوب خود را تصور کنید

اگر می‌خواهید در ساخت عادت‌های مثبت و ترک عادت‌های منفی موفق عمل کنید، شخصیتی را مد نظر بگیرید که به آن افتخار می‌کنید و همواره دوست دارید که به آن نقطه برسید. وقتی این موضوع را سال‌ها به خودتان تلقین کنید و به آن فکر کنید، قطعاً این تفکر در ذهن شما جای می‌گیرید و آن را به عنوان یک حقیقت می‌پذیرد. اگر عادتی که می‌خواهیم در خودمان به وجود آوریم، با شخصیت ایده‌آل و مطلوب ما در تعارض باشد قطعاً به آن دست پیدا نمی‌کنیم. همواره شخصیت مطلوب خود را در نظر بگیرید و ببینید که برای تبدیل شدن به آن شخصیت باید چه عادت‌هایی در خودتان پرورش دهید و از چه عادت‌هایی دوری کنید. با این کار شک نکنید که ایجاد یا ترک عادت برای شما آسان‌تر می‌شود. پس روی شخصیتی که می‌خواهید در آینده به آن تبدیل شوید تمرکز کنید.

 درس چهارم :

 در چهار مرحله عادت های اتمی خوب ایجاد کنید؛

1. آشکارسازی :

ابتدا عادت‌های اتمی خود را آشکار کنید. یک دفترچه بردارید و عادت‌های اتمی خود را یادداشت کنید. سپس عادت‌هایی که می‌خواهید به آن‌ها برسید را بنویسید. با این کار آشکار و مشخص می‌شود که به چه عادت‌هایی نیاز دارید. همچنین از تأثیر محیط غافل نشوید. محیط خود را به گونه‌ای طراحی کنید که همیشه سرنخ‌های عادات خوب جلوی دیدتان باشد.

• جذاب کردن : 

اگر می‌خواهید عادت جدیدی را در خودتان نهادینه کنید، می‌توانید قبل از آن عادت، کاری را انجام دهید که از آن لذت می‌برید (مثل مطالعه یک شعر زیبا). همچنین با افرادی که عادت مورد نظر شما را در خودشان نهادینه کرده‌اند (مثل ورزش) معاشرت کنید و به جمع‌شان بپیوندید.

• ساده ‌سازی :

 فاصله خود را تا حد امکان با عادت‌های خوبی که مد نظرتان است کم کنید. بدین منظور سعی کنید کاری کنید که رسیدن به آن عادت‌ها برایتان جذاب شود. وقتی محیط مناسب باشد خیلی راحت‌تر می‌شود به سمت عادت‌ها حرکت کرد.

• پاداش دهی :

 با پاداش دهی ذهنمان به آن عادت علاقمند می‌شود؛ چون می‌داند که اگر آن کار انجام شود، پاداش می‌گیرد.

 درس پنجم :

 در چهار مرحله عادت های اتمی بد را از بین ببرید؛

1. مخفی‌سازی سرنخ‌ها :

سعی کنید سرنخ‌هایی که در معرض دید شما قرار دارند و شما را به سمت عادت‌های بد سوق می‌دهند، حذف کنید.

• غیرجذاب کردن :

سعی کنید عادت‌های بد را برای خودتان غیرجذاب کنید. خودتان را به انجام ندادن آن‌ها تشویق کنید. همچنین می‌توانید نتایج عادت بد را نزد خود برجسته کنید.

• دشوارسازی :

انجام این عادت‌ها را برای خودتان دشوار کنید و سعی کنید مدتی سراغ عادت‌های منفی نروید. تعداد گام‌هایی که بین شما و عادت بد وجود دارد را افزایش دهید. بدین منظور ابزار تعهد هم کارآمد است.

• تبدیل کردن به عامل نارضایتی :

 برای انجام عادت‌های بد جریمه در نظر بگیرید تا ذهن شما بداند که با کارهای بد تنها دارید به خودتان ضرر می‌زنید.